English
Công trình hàng hải là nền tảng hạ tầng kỹ thuật thiết yếu, phục vụ cho các hoạt động vận tải biển, khai thác tài nguyên biển và thúc đẩy phát triển kinh tế biển quốc gia. Tại Việt Nam, với đường bờ biển dài hơn 3.260 km, hệ thống công trình hàng hải giữ vai trò chiến lược trong việc kết nối giao thương quốc tế, phát triển logistics và đảm bảo an ninh hàng hải. Vậy công trình hàng hải gồm những gì và hệ thống hạ tầng này có ý nghĩa thế nào đối với chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam?
Công trình hàng hải gồm những gì ?
Công trình hàng hải là tập hợp các cấu trúc kỹ thuật được xây dựng và vận hành nhằm phục vụ hoạt động đi lại, neo đậu, xếp dỡ và bảo đảm an toàn cho tàu thuyền. Theo quy định hiện hành, công trình hàng hải bao gồm: cảng biển (bến cảng, bến phao, khu chuyển tải…), hệ thống báo hiệu hàng hải (đèn biển, phao tiêu, cột mốc…), đê chắn sóng, luồng tàu, khu neo đậu tránh trú bão, trung tâm điều hành, đài thông tin duyên hải và các công trình phụ trợ khác.
Chi tiết kết cấu thép được thực hiện bởi DDC Group.
Cảng biển – trung tâm của hệ thống công trình hàng hải
Trong đó, cảng biển là hạng mục trung tâm của hệ thống công trình hàng hải. Một cảng hiện đại thường bao gồm cầu cảng, bãi container, trung tâm logistics, nhà ga hàng hóa và hệ thống thiết bị bốc xếp tự động. Đây là nơi tiếp nhận tàu thuyền, thực hiện các hoạt động xếp dỡ, trung chuyển hàng hóa và kết nối với hệ thống vận tải hậu cần.
Cảng Lạch Huyện (Hải Phòng), cảng Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa – Vũng Tàu) hay cảng Quốc tế Long An, Cảng Tân Cảng – Hiệp Phước (TCHP) và cảng Cát Lái (TCCL) đều là những ví dụ điển hình về công trình hàng hải quy mô lớn, đóng vai trò cửa ngõ xuất nhập khẩu của cả vùng kinh tế.
Luồng hàng hải và hệ thống báo hiệu
Một yếu tố quan trọng không kém là luồng hàng hải – tuyến đường thủy được quy hoạch và nạo vét định kỳ để đảm bảo độ sâu, độ rộng cho tàu thuyền lưu thông an toàn.
Luồng tàu thường đi kèm hệ thống báo hiệu hàng hải gồm phao tiêu, đèn dẫn hướng và hệ thống radar định vị. Công trình hàng hải loại này thường xuyên phải bảo trì để phòng tránh bồi lắng, sạt lở và ảnh hưởng từ thời tiết.
Đê chắn sóng, kè biển và khu neo đậu tránh trú bão
Cùng với đó, các công trình đê chắn sóng, kè biển và khu neo đậu tránh trú bão cũng đóng vai trò then chốt trong hệ thống hạ tầng hàng hải, đặc biệt tại các tỉnh ven biển miền Trung và Tây Nam Bộ.
Những công trình hàng hải này giúp bảo vệ tàu thuyền trong mùa mưa bão, đồng thời giảm thiểu thiệt hại do triều cường và xói lở bờ biển gây ra.
Hệ thống điều hành, giám sát và truyền thông hàng hải
Ngoài ra, trong hệ sinh thái công trình hàng hải hiện đại, không thể thiếu hệ thống công trình phục vụ điều hành, giám sát và truyền thông hàng hải. Các đài thông tin duyên hải, trạm AIS (hệ thống nhận dạng tự động), camera giám sát cảng biển, phần mềm quản lý luồng tàu… đều góp phần nâng cao hiệu quả vận hành và bảo đảm an toàn tuyệt đối cho các hoạt động hàng hải.
Yêu cầu kỹ thuật và vật liệu xây dựng công trình hàng hải
Về mặt kỹ thuật, công trình hàng hải thường yêu cầu thiết kế có kết cấu chịu lực cao, chống ăn mòn, thích ứng với môi trường nước mặn và áp lực sóng gió. Vật liệu sử dụng phổ biến là bê tông cốt thép, kết cấu thép mạ kẽm nhúng nóng hoặc thép chống ăn mòn theo tiêu chuẩn quốc tế.
Quy trình xây dựng và bảo trì công trình hàng hải phải tuân thủ chặt chẽ theo Thông tư 19/2022/TT-BGTVT và các quy định hiện hành của Bộ Giao thông Vận tải.
Đại Dũng Group và năng lực thi công công trình hàng hải
Trong bức tranh phát triển hạ tầng biển Việt Nam, nhiều doanh nghiệp nội địa đang từng bước khẳng định vị thế trong lĩnh vực sản xuất, lắp dựng công trình hàng hải. Nổi bật là Đại Dũng Group đơn vị tiên phong trong gia công, xuất khẩu và lắp đặt kết cấu thép siêu trường siêu trọng phục vụ các dự án hàng hải và công nghiệp nặng.
Các sản phẩm tiêu biểu như khung kết cấu cho cẩu giàn, sàn nâng tàu (shiplift platform), cầu cảng thép tiền chế, trạm biến áp ngoài khơi… đã có mặt tại Mỹ, Úc, Đài Loan và nhiều quốc gia Đông Nam Á.
Bên cạnh các dự án lớn trong nước và quốc tế, Đại Dũng Group còn ghi dấu ấn đặc biệt khi tham gia sản xuất kết cấu thép cho hệ thống sàn nâng tàu chiến (Shiplift System) siêu trường, siêu trọng phục vụ Hải quân Mỹ. Dự án này do tập đoàn quốc phòng BAE Systems (Anh) làm tổng thầu, được triển khai tại bang Florida, Mỹ, với yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn an toàn cực kỳ khắt khe.
Hệ thống sàn nâng có chiều dài lên tới 150 mét, rộng 34 mét, tổng khối lượng gần 8.000 tấn, tải trọng vận hành đạt 25.000 tấn thuộc loại lớn nhất thế giới hiện nay. Các cấu kiện thép do Đại Dũng Group sản xuất đã vượt qua toàn bộ quy trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt của các tổ chức độc lập châu Âu.
Đại Dũng Group hạ thủy thành công cấu kiện siêu trường, siêu trọng phục vụ Dự án sàn nâng tàu chiến lớn nhất thế giới tại Mỹ.
Tầm nhìn chiến lược của Đại Dũng Group đến năm 2030 (khi phát triển hệ thống nhà máy ở gần các cảng biển nước sâu) sẽ đồng hành cùng tầm nhìn quốc gia ( tăng sản lượng dự kiến 500.000 tấn thép đến năm 2030).
Chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam gắn với công trình hàng hải
Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, được xác định tại Nghị quyết số 36-NQ/TW, đặt mục tiêu đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển – theo báo Tạp chí Cộng sản.
Trong đó, phát triển hệ thống công trình hàng hải hiện đại, đồng bộ là một trong những trụ cột then chốt. Các lĩnh vực kinh tế biển được ưu tiên phát triển bao gồm: du lịch và dịch vụ biển, kinh tế hàng hải, khai thác tài nguyên khoáng sản, nuôi trồng và khai thác hải sản, công nghiệp ven biển và năng lượng tái tạo. Hệ thống cảng biển quốc tế tại Hải Phòng, Bà Rịa – Vũng Tàu và miền Trung được chú trọng đầu tư, đủ sức tiếp nhận tàu trọng tải lớn, kết nối hiệu quả với mạng lưới giao thông quốc gia và quốc tế.
Có thể nói, công trình hàng hải không chỉ là hạ tầng vật chất mà còn là trụ cột chiến lược trong tầm nhìn phát triển kinh tế biển Việt Nam. Việc hiện đại hóa hệ thống cảng biển, nâng cấp luồng tàu, đầu tư công nghệ giám sát và tăng cường năng lực thi công trong nước sẽ là chìa khóa để Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển trong những thập kỷ tới.