English
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu khu vực về phát triển năng lượng mặt trời, góp phần chuyển đổi mô hình năng lượng theo hướng xanh-bền vững và đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng của nền kinh tế.
Chủ trương đẩy mạnh đầu tư vào các trang trại điện mặt trời đã giúp Việt Nam thu hút dòng vốn lớn, tạo ra động lực tăng trưởng cho ngành năng lượng tái tạo và góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường.
Đặc điểm và mô hình hoạt động của trang trại điện mặt trời
Năng lượng mặt trời đang ngày càng trở thành một phần quan trọng trong cơ cấu năng lượng của Việt Nam, với nhiều mô hình và quy mô khác nhau. Các dự án không chỉ tập trung vào việc tạo ra điện mà còn hướng đến việc tối ưu hóa sử dụng đất đai và kết hợp với các hoạt động kinh tế khác.
Phân biệt các loại hình điện mặt trời
Dựa vào vị trí và quy mô lắp đặt, có thể phân biệt ba loại hình chính: điện mặt trời áp mái, trang trại trên mặt đất và nhà máy điện nổi trên hồ.
- Điện mặt trời áp mái: Đây là mô hình lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời trên mái nhà của các hộ gia đình, trang trại, hoặc nhà xưởng. Ưu điểm lớn nhất của mô hình này là tận dụng được các bề mặt có sẵn, không tốn thêm diện tích đất. Mô hình này giúp các hộ sản xuất, kinh doanh tự chủ một phần năng lượng, giảm chi phí điện và có thể bán phần điện dư thừa để tăng thêm thu nhập.
- Trang trại điện mặt trời trên mặt đất: Đây là các dự án quy mô lớn, xây dựng trên các khu đất rộng lớn, thường là những vùng đất khô cằn, ít phù hợp cho nông nghiệp. Các trang trại này có công suất rất cao, như “Tổ hợp năng lượng tái tạo lớn nhất Đông Nam Á” tại Ninh Thuận, góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
- Điện mặt trời nổi trên hồ: Mô hình này lắp đặt các tấm pin mặt trời trên các phao nổi tại các hồ chứa nước, hồ thủy điện. Giải pháp này có nhiều ưu điểm vượt trội: không chiếm dụng đất, giảm sự bốc hơi nước trong hồ và hiệu suất của pin có thể tăng lên do được làm mát bởi hơi nước. Nhiều địa phương như Nghệ An đã đề xuất xây dựng các nhà máy điện mặt trời nổi để tận dụng diện tích mặt nước sẵn có.
Các mô hình vận hành kết hợp nông nghiệp – điện mặt trời
Để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất và gia tăng giá trị kinh tế, nhiều dự án điện mặt trời đã được phát triển theo mô hình kết hợp với nông nghiệp, tạo ra lợi ích kép.
- Mô hình “trên là điện, dưới là nông nghiệp”: Tại các nhà máy điện mặt trời lớn, khu vực bên dưới các tấm pin được tận dụng để trồng trọt hoặc chăn nuôi. Các tấm pin đóng vai trò như mái che, giúp giảm cường độ nắng gắt, giữ độ ẩm cho đất, tạo điều kiện thuận lợi cho một số loại cây trồng, thảo dược hoặc vật nuôi phát triển. Mô hình này không chỉ tạo ra điện mà còn mang lại sản phẩm nông nghiệp sạch.
- Mô hình 3 trong 1 (Điện – Nông nghiệp – Du lịch): Đây là một bước phát triển sáng tạo hơn, điển hình như tại nhà máy điện mặt trời Sao Mai. Bên cạnh việc sản xuất điện và canh tác nông nghiệp dưới các tấm pin, khu vực dự án còn được đầu tư để phát triển du lịch sinh thái. Du khách có thể tham quan, trải nghiệm mô hình nông nghiệp công nghệ cao kết hợp năng lượng sạch, tạo thêm nguồn thu và quảng bá hình ảnh cho địa phương.
Những mô hình kết hợp này mở ra hướng đi bền vững, giúp giải quyết bài toán xung đột về đất đai giữa phát triển năng lượng và sản xuất nông nghiệp, đồng thời nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân.
Top những dự án trang trại điện mặt trời lớn nhất Việt Nam
Dưới đây là danh sách các trang trại nhà máy điện mặt trời lớn nhất Việt Nam được cập nhật đến 2025:
Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Ea Súp (Đắk Lắk)
Đây không chỉ là nhà máy điện mặt trời lớn nhất Việt Nam mà còn là lớn nhất khu vực Đông Nam Á tính đến thời điểm hiện tại.
- Công suất: 2.000 MWac (tương đương 2.800 MWp) sau khi hoàn thành các giai đoạn.
- Sản lượng: Khoảng 5 tỷ kWh/năm.
Nhà máy điện mặt trời Trung Nam – Thuận Nam (Ninh Thuận)
Đây là một trong những dự án tiêu biểu, kết hợp với trạm biến áp 500kV để giải tỏa công suất cho khu vực Ninh Thuận. Tuy nhiên, việc vận hành thực tế có thể bị ảnh hưởng bởi các cơ chế giá điện và điều độ của hệ thống.
- Công suất: 450 MW.
Cụm nhà máy điện mặt trời Dầu Tiếng 1, 2 (Tây Ninh)
Từng giữ vị trí là cụm nhà máy lớn nhất Đông Nam Á khi đi vào hoạt động.
- Công suất: 420 MW.
- Sản lượng: Khoảng 690 triệu kWh/năm.
Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh (Bình Phước)
Đây là một trong những dự án lớn, góp phần đưa Bình Phước trở thành một trung tâm năng lượng tái tạo của khu vực phía Nam.
- Công suất: 350 MW.
Cụm nhà máy điện mặt trời BIM (Ninh Thuận)
Là một trong những cụm dự án điện mặt trời lớn đầu tiên tại Việt Nam, bao gồm 3 nhà máy thành phần.
- Công suất: 330 MW.
- Sản lượng: Khoảng 600 triệu kWh/năm.
Nhà máy năng lượng mặt trời Phù Mỹ (Bình Định)
Đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện cho khu vực Nam Trung Bộ và thúc đẩy kinh tế tỉnh Bình Định.
- Công suất: 330 MW.
Tổ hợp điện mặt trời và điện gió Trung Nam (Ninh Thuận)
Đây là mô hình tổ hợp năng lượng tái tạo tiêu biểu, kết hợp cả điện mặt trời và điện gió.
- Công suất (phần điện mặt trời): 204 MW.
- Sản lượng: Khoảng 1 tỷ kWh/năm (bao gồm cả điện gió).
Vai trò và đóng góp của doanh nghiệp Việt trong ngành điện mặt trời
Các doanh nghiệp Việt Nam, như đơn vị như Cơ điện Đại Dũng thành viên của Đại Dũng Group đang không ngừng khẳng định vai trò chủ lực trong chuỗi giá trị của ngành điện mặt trời. Đại Dũng Group không chỉ đơn thuần cung cấp kết cấu thép mà còn từng bước trở thành đối tác chiến lược ở mảng cơ điện (MEP) trong nhiều dự án lớn, góp phần nội địa hóa công nghệ, giảm chi phí và tối ưu tiến độ thi công.
Cơ điện Đại Dũng không chỉ tối ưu quy trình sản xuất, giảm phát thải, tích hợp tiêu chuẩn môi trường vào chuỗi giá trị của công ty mà còn trực tiếp tham gia các dự án lớn về năng lượng tái tạo, thể hiện cam kết đồng hành cùng xu hướng chuyển dịch năng lượng sạch của quốc gia.
Dự án tiêu biểu, khẳng định năng lực:
- Dự án Nhà máy Điện Gió Hòa Thắng 2.2 (Bình Thuận): Cơ điện Đại Dũng là đơn vị cung cấp và chế tạo cột thép với tổng khối lượng 670 tấn, góp phần xây dựng hạ tầng cho một trong các dự án điện gió lớn tại khu vực miền Trung, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe của ngành năng lượng.
- Dự án Nhà máy Điện mặt trời KN Vạn Ninh (Khánh Hòa): Cung cấp hạng mục giá đỡ với quy mô 2.520 tấn, đảm bảo độ bền kết cấu, chất lượng thi công, góp phần tối ưu vận hành bền vững và hiệu quả cho công trình điện mặt trời quy mô lớn.
Cơ điện Đại Dũng thực hiện triết lý kinh doanh “Mọi hành động đều hướng tới phát triển bền vững” thông qua các dự án này, mang lại giá trị thực tiễn và thúc đẩy tiêu chuẩn môi trường toàn diện trong chuỗi cung ứng của ngành điện mặt trời Việt Nam.