Từ các nhà xưởng công nghiệp, tòa nhà cao tầng phức tạp, đến những siêu dự án sân bay hay nhà ga biểu tượng, tất cả đều khởi nguồn từ một tài liệu cốt lõi: bản vẽ kết cấu thép. Đây không chỉ là một bản phác thảo, mà là một bộ tài liệu kỹ thuật chi tiết, quy định chính xác thông số hình học, kích thước, chủng loại vật liệu, và toàn bộ chi tiết liên kết của từng cấu kiện thép.
Bản vẽ kết cấu thép đóng vai trò là kim chỉ nam cho quá trình gia công, cơ sở pháp lý để nghiệm thu, và là nền tảng để bóc tách khối lượng chính xác. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết bản vẽ kết cấu thép là gì, các hệ thống tiêu chuẩn bắt buộc (TCVN, AISC), hướng dẫn cách đọc bản vẽ chi tiết (structural steel drawings).

Bản Vẽ Kết Cấu Thép Là Gì?
Bản vẽ kết cấu thép là loại bản vẽ kỹ thuật thể hiện phương án sử dụng vật liệu thép cho các cấu kiện chính như dầm, cột, giàn, bản, và các liên kết trong công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp, cầu, hoặc các dự án đặc biệt.
Bản vẽ kết cấu thép giúp kỹ sư xác định đầy đủ kích thước, hình dạng, vị trí, quy cách thép sử dụng cùng phương pháp liên kết (hàn, bu lông, đinh tán) cho từng cấu kiện. Nội dung bản vẽ mô tả rõ giải pháp chịu lực tổng thể và chi tiết từng bộ phận, từ khung nhà công nghiệp, nhà nhịp lớn, cầu đường bộ, kết cấu thép, bể chứa, các thiết bị công nghiệp cho đến công trình yêu cầu độ kín không thấm nước hay khí.
Đặc Điểm Của Kết Cấu Thép
Đặc điểm của kết cấu thép là khả năng chịu lực lớn, trọng lượng nhẹ, độ đàn hồi và dẻo cao, thuận tiện kiểm nghiệm do đó bản vẽ kết cấu thép luôn yêu cầu độ chính xác trong ký hiệu, tỷ lệ, và thông số kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn, chất lượng cũng như đáp ứng pháp luật xây dựng Việt Nam (tiêu chuẩn quốc gia TCVN 5575:2024 THIẾT KẾ KẾT CẤU THÉP).
Phân Loại Các Loại Bản Vẽ Kết Cấu Thép Phổ Biến
- Bản vẽ thiết kế cơ sở (Design Drawings/General Arrangement Drawings)
Là bộ bản vẽ nền tảng thể hiện phương án thiết kế tổng thể, mặt bằng tổng thể, sơ đồ các cấu kiện chính, mặt cắt, bố trí không gian chung. Là căn cứ cơ sở để thẩm định, phê duyệt dự án, hồ sơ mời thầu, lập bản vẽ chi tiết các giai đoạn sau và kiểm tra quy hoạch.
- Bản vẽ kỹ thuật thi công (Shop Drawings/Detail Drawings)
Là bộ bản vẽ chi tiết hóa phương án thiết kế, phản ánh đầy đủ kích thước, thông số kỹ thuật, vật liệu, các giải pháp kỹ thuật để có thể trực tiếp chỉ dẫn thi công ngoài hiện trường. Là căn cứ thi công, nghiệm thu, lập dự toán và hồ sơ hoàn công. Shop Drawing mang tính chính xác, trực quan và đầy đủ để kỹ sư, công nhân thực hiện theo.
- Bản vẽ lắp dựng (Erection Drawings)
Là bộ bản vẽ chỉ dẫn cụ thể các bước lắp dựng, trình tự lắp ghép cấu kiện, vị trí liên kết, dung sai lắp đặt, hỗ trợ tổ đội thi công lắp ghép kết cấu thép ngoài công trường. Đảm bảo quá trình lắp ráp, dựng công trình diễn ra đúng thiết kế, kiểm soát dung sai, vị trí liên kết và các yêu cầu kỹ thuật về an toàn lắp đặt.
Các Tiêu Chuẩn Bắt Buộc Khi Thiết Kế Bản Vẽ Kết Cấu Thép Năm 2025
Để đảm bảo tính an toàn, bền vững và pháp lý, mọi bản vẽ kết cấu thép đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các hệ thống tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế. Đây là yêu cầu mang tính bắt buộc, được quy định bởi các cơ quan nhà nước và tổ chức uy tín.
- TCVN 5575:2024 – Tiêu chuẩn thiết kế kết cấu thép (cập nhật mới nhất)
- Đây là tiêu chuẩn quốc gia do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố, quy định toàn bộ các yêu cầu về thiết kế cấu kiện chịu lực, kiểm tra ổn định, thiết kế liên kết (hàn, bu lông), cùng chỉ dẫn thực hành về an toàn kỹ thuật và chất lượng.
- TCVN 5575:2024 thay thế tiêu chuẩn cũ, cập nhật các quy định về vật liệu, yếu tố tải trọng, kiểm tra ổn định và phân tích nội lực, giúp tăng độ an toàn và hiệu quả kinh tế trong thiết kế.
- TCVN 2737:2023 – Tải trọng và tác động lên công trình
- Tiêu chuẩn này hướng dẫn cụ thể về tính toán mọi loại tải trọng (tĩnh, động, gió, động đất) tác dụng lên kết cấu thép, là tài liệu tham chiếu bắt buộc khi lập hồ sơ kết cấu.
- TCVN ISO 9001:2015 – Hệ thống quản lý chất lượng cho thiết kế kỹ thuật
- Được áp dụng trong toàn bộ quy trình thiết kế, đảm bảo kiểm soát chất lượng bản vẽ, truy xuất hồ sơ và lưu trữ theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Eurocode 3 (EN 1993-1-1:2020) – Tiêu chuẩn Châu Âu cho kết cấu thép
- Một số dự án FDI hoặc công trình xuất khẩu yêu cầu tham chiếu Eurocode 3, cập nhật từ thế hệ Eurocode 2G (2023–2027), đặc biệt về kiểm soát ổn định, mỏi và chịu lửa của kết cấu thép.
- ANSI/AISC 360-16 và AISC 341-16 (USA) – Tiêu chuẩn kết cấu thép Hoa Kỳ
- Được dùng làm tham khảo hoặc áp dụng cho dự án hợp tác quốc tế, các tiêu chuẩn này quy định chi tiết về vật liệu, tính toán cấu kiện, liên kết và kiểm soát động đất cho nhà thép.
- Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về An toàn cháy nổ QCVN 06:2022/BXD
- Bắt buộc kiểm tra khả năng chịu lửa và an toàn phòng cháy cho mọi công trình dân dụng, công nghiệp có sử dụng kết cấu thép, nhất là nhà xưởng, trung tâm thương mại, tòa nhà cao tầng.
- Quy định pháp lý hiện hành: Nghị định 06/2021/NĐ-CP về quản lý chất lượng thi công xây dựng, Thông tư số 15/2021/TT-BXD về thẩm tra thiết kế kỹ thuật.
Đại Dũng Group Đơn Vị Tư Vấn & Thiết Kế Bản Vẽ Kết Cấu Thép Hàng Đầu Việt Nam
Việc lựa chọn một đối tác có đủ năng lực công nghệ và kinh nghiệm triển khai các dự án tầm cỡ quốc tế là yếu tố then chốt. Tại Việt Nam, Đại Dũng Group là đơn vị tiên phong trong việc áp dụng công nghệ BIM và Tekla Structures vào thiết kế bản vẽ kết cấu thép.
Đại Dũng Group cung cấp dịch vụ giải pháp, Tư vấn Thiết kế, bao gồm các dịch vụ thiết kế kết cấu, thiết kế liên kết và thiết kế shop drawing. DDC Group sử dụng phần mềm thiết kế chuyên dụng như Tekla Structures để thực hiện các bản vẽ chi tiết kết cấu thép.
Dưới đây là các dự án tiêu biểu của Đại Dũng Group trong việc thực hiện bản vẽ kết cấu thép (Tekla Structures Drawings):
KHU LIÊN HỢP SẢN XUẤT GANG THÉP HÒA PHÁT DUNG QUẤT
- Địa điểm: Quảng Ngãi.
- TEKLA STRUCTURES DRAWINGS DESIGNED BY DDC TEAM.. Nhà kho có khẩu độ vượt nhịp lớn nhất Đông Nam Á 170m

BẢO TÀNG POWERHOUSE PARRAMATTA
- Địa điểm: Úc (AUSTRALIA).
- TEKLA STRUCTURES DRAWINGS DESIGNED BY DDC TEAM. Đây là công trình công cộng xanh, biểu tượng mới của Úc.

TRUNG TÂM TRIỂN LÃM & HỘI NGHỊ SÀI GÒN SECC II
- Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh.
- TEKLA STRUCTURES DRAWINGS DESIGNED BY DDC TEAM.

TRUNG TÂM HỘI CHỢ TRIỂN LÃM QUỐC GIA
- Địa điểm: Hà Nội, Việt Nam.
- TEKLA STRUCTURES DRAWINGS DESIGNED BY DDC TEAM. Đây là công trình biểu tượng quốc gia với thiết kế nhà vòm dạng Domes đường kính 360M.

SÂN BAY QUỐC TẾ LONG THÀNH
- Địa điểm: Đồng Nai, Việt Nam.
- TEKLA STRUCTURES DRAWINGS DESIGNED BY DDC TEAM.

SÂN BAY NEW PHNOM PENH
- Địa điểm: CAMBODIA.
- TEKLA STRUCTURES DRAWINGS DESIGNED BY DDC TEAM. Nhà ga hành khách, với hệ thống mái diện tích 80.000m² gồm 45 mái vòm, mỗi mái vòm 36m x 36m.

Ngoài ra, DDC Group còn cung cấp dịch vụ giải pháp, thiết kế kỹ thuật, sản xuất, thi công lắp dựng cho nhiều dự án phức tạp khác, bao gồm các lĩnh vực LNG, dầu khí, khai thác mỏ, nhà máy điện hạt nhân, module skid, đường ống, và xây dựng dân dụng.
- TRANG TRẠI ĐIỆN GIÓ NGOÀI KHƠI GREATER CHANGHUA

- SÂN VẬN ĐỘNG LUSAIL ICONIC

- SÂN VẬN ĐỘNG 974 RAS ABU ABOUD

Kết luận
Tóm lại, một bộ bản vẽ kết cấu thép chất lượng cao, chính xác và tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là yếu tố quyết định sự an toàn, tiến độ và hiệu quả tài chính của toàn bộ dự án.
Việc lựa chọn một đơn vị thiết kế bản vẽ chuyên nghiệp, đặc biệt là đơn vị có năng lực triển khai bản vẽ chi tiết (shop drawing) tiên tiến như Tekla, là sự đầu tư quan trọng, giúp chủ đầu tư kiểm soát rủi ro, tối ưu hóa chi phí và đảm bảo chất lượng công trình ở mức cao nhất.

Mái vòm kết cấu thép ghi dấu kỷ lục của doanh nghiệp Việt – Đại Dũng Group tự hào là nhà thầu kết cấu thép chính góp phần dựng xây công trình mang tính biểu tượng – Trung tâm Triển lãm Việt Nam – VEC Hà Nội.
Để nhận tư vấn chi tiết về dịch vụ thiết kế bản vẽ kết cấu thép, giải pháp kỹ thuật, và các giải pháp thi công cho dự án phức tạp, hãy liên hệ ngay với đội ngũ kỹ sư chuyên gia của Đại Dũng Group.
CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ KHÍ XÂY DỰNG THƯƠNG MẠI ĐẠI DŨNG
- Địa chỉ: Lô số 38, Khu C, Đường D1, Khu công nghiệp An Hạ, Xã Tân Vĩnh Lộc, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
- Văn phòng: 121 – 123 Bạch Đằng, Phường Tân Sơn Hòa, Thành Phố Hồ Chí Minh.
- Điện thoại: +84 28 3868 1689
- Fax: +84 28 3845 2397
